Próchnica zębów to jedno z najczęstszych schorzeń jamy ustnej, które dotyka ludzi w każdym wieku. Jej rozwój jest wynikiem kilku kluczowych czynników, które mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli nie zostaną odpowiednio kontrolowane. Najczęstsze przyczyny próchnicy obejmują niewłaściwą higienę jamy ustnej, dietę bogatą w cukry, oraz brak regularnych wizyt u dentysty.

Zrozumienie tych przyczyn jest kluczowe dla skutecznego zapobiegania i leczenia próchnicy, co pozwala utrzymać zdrowe zęby i piękny uśmiech na długie lata. W tym artykule dowiesz się jak powstaje próchnica, jakie są konsekwencje próchnicy, jak próchnica wpływa na zdrowie jamy ustnej, w jaki sposób za pomocą właściwej higieny jamy ustnej możesz zapobiegać próchnicy oraz w jaki sposób leczy się próchnicę. Zapraszamy do lektury!

Co to jest próchnica?

Próchnica jest to choroba bakteryjna, zakaźna twardych tkanek zęba, która jest najczęstszym schorzeniem dotyczącym zębów. Wywołana jest przez bytujące w naszej jamie ustnej bakterie produkujące kwasy, które powodują demineralizację szkliwa oraz w dalszych etapach demineralizację głębszych tkanek twardych zęba (zębina i cement). Objawia się najczęściej jako czarna plama na powierzchni zębów.

Aby doszło do rozwoju próchnicy konieczne jest wystąpienie czterech czynników:

obecność bakterii, które produkują kwasy, doprowadzając do demineralizacji tkanek twardych zęba
cukry, czyli substrat dla bakterii,
podatność zęba na próchnicę, gdyż próchnica to choroba tkanek twardych zęba,
czas, po którym dojdzie do infekcji zęba.

Bakterie zawsze są obecne w jamie ustnej, gdyż jama ustna ma stały kontakt ze środowiskiem zewnętrznym i na to nie mamy wpływu; jednak mamy wpływ na to jak dużo bakterii będzie obecnych w jamie ustnej, poprzez odpowiednią higienę. Natomiast substrat dla bakterii, czyli cukry, dostarczamy my sami z pożywieniem.

Nie jesteśmy w stanie wyeliminować wszystkich czterech czynników, jednak aby doszło do rozwoju próchnicy muszą one wystąpić jednocześnie. Dlatego dbając o odpowiednią higienę jamy ustnej, poprzez szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, nitkowanie zębów, płukanie jamy ustnej, a także regularne wizyty kontrolne u dentysty oraz ograniczenie ilości cukrów w naszej diecie możemy zapobiec powstawaniu i rozwojowi próchnicy.

Bakterie obecne są w całej jamie ustnej, mogąc doprowadzić do infekcji wielu zębów. Próchnica jest chorobą zakaźną, dlatego z zakażonego zęba może przenieść się na zęby sąsiednie.

Początkowym etapem próchnicy jest demineralizacja szkliwa, która z czasem doprowadza do uszkodzenia szkliwa. Wraz z rozwojem próchnicy sięga ona w głąb zęba, docierając do miazgi – miękkiej tkanki zęba, zawierającej naczynia i nerwy odżywiające cały ząb. Jeśli próchnica dotrze do miazgi dojdzie do jej zakażenia, doprowadzając do uśmiercenia miazgi, a wraz z nią całego zęba. Martwy, zakażony ząb powoduje zmiany zapalne dziąseł oraz tkanek otaczających ząb, powodując ból i obrzęk. Z czasem dochodzi także do zniszczenia struktur utrzymujących ząb na swoim miejscu, przez co może on wypaść.

W miejscu luki zębowej dochodzi do utraty kości szczęk, a sąsiednie zęby zaczynają przemieszczać się w kierunku luki. Dodatkowo przeciwstawny ząb również zaczyna wysuwać się w kierunki luki zębowej (tzw. efekt Godona), gdyż zęby dążą do kontaktu z innym zębem.

Wszystko to powoduje zaburzenia zgryzu zębów, czyli wzajemnego kontaktu i ułożenia zębów, co nie tylko może zaburzyć estetykę uśmiechu i twarzy, ale także powodować inne zaburzenia, takie jak nadmierne obciążenie i ból stawu skroniowo-żuchwowego oraz mięśni żucia ze względu na to,że najczęściej pacjenci gryzą tą stroną, gdzie nie doszło do utraty zęba, nadmierne obciążenie zębów po stronie, po której pacjent gryzie, co może doprowadzić do ich odkruszenia czy pęknięcia czy problemy z mówieniem.

Podsumowując, próchnica jest chorobą zębów spowodowaną przez bakterie, dla których pożywką są cukry dostarczane w naszej diecie.

Produkują one kwasy, które doprowadzają do demineralizacji tkanek twardych zęba, uszkodzenie szkliwa, sięgając w głąb zęba w kierunku miazgi. Nieleczona próchnica może powodować ból i nadwrażliwość zębów, zapalenie dziąseł i tkanek otaczających ząb, a także może doprowadzić do uśmiercenia zęba i jego utraty, co wiąże się z wieloma poważnymi konsekwencjami w obrębie jamy ustnej i twarzy.

Skutki próchnicy są ważne, dlatego tak ważne jest jej zapobieganie poprzez prawidłową dietę ubogą w cukry, prawidłową higienę jamy ustnej i regularne wizyty kontrolne u dentysty. Gdy już dojdzie do rozwoju próchnicy ważne jest jej leczenie, aby zapobiec jej skutkom.

Jakie są najczęstsze przyczyny próchnicy?

Do rozwoju próchnicy dochodzi w momencie wystąpienia 4 czynników jednocześnie:bakterii, cukrów, podatności zęba i czasu. Nasza jama ustna ma stały kontakt ze środowiskiem zewnętrznym, a więc również z bakteriami próchnicotwórczymi.

Czy z tego powodu możemy przyjąć, że nie możemy nic z tym zrobić i uznać, że nie mamy w tym temacie żadnego wpływu? Absolutnie nie!

Poprzez dokładną, codzienną higienę jamy ustnej na bieżąco usuwamy znaczną większość bakterii, przez co nie są one w stanie wyprodukować kwasów działających demineralizująco na szkliwo i inne tkanki twarde zęba. Dlatego tak ważne jest, aby podejść do sprawy poważnie i zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej, na którą składa się szczotkowanie zębów 2 razy dziennie (rano i wieczorem, z naciskiem na wieczorne szczotkowanie przed snem, aby ograniczyć ilość bakterii w trakcie snu), nitkowanie zębów przynajmniej raz dziennie, czyszczenie języka oraz stosowanie płukanek do jamy ustnej i irygatorów.

Bakterie obecne w naszej jamie ustnej wykorzystują cukry dostarczane z dietą do produkcji kwasów. Jeśli popatrzymy sobie na etykiety oraz skład żywności, którą na co dzień spożywamy zobaczymy, że praktycznie we wszystkim znajdują się węglowodany, czyli cukry.

Natomiast jedzenie jedzeniu nierówne. Możemy dostarczać naszemu organizmowi prawdziwą bombę złożoną prawie wyłącznie z cukrów (z czego zdecydowanie ucieszyłyby się nasze bakterie w jamie ustnej), albo też możemy starać się unikać takich produktów i skupiać się na produktach, które tego cukru mają minimalne ilości i jest on gorzej przyswajalny dla tych bakterii.

Wybór należy tylko i wyłącznie od nas. Nawet jeśli w przeszłości spożywaliśmy zbyt dużo słodkich produktów możemy to zmienić już dzisiaj, zmieniając naszą dietę i nawyki żywieniowe.

A jakie cukry lubią bakterie?

Uwielbiają cukry proste, do których należą glukoza, fruktoza, sacharoza, laktoza i maltoza. Zawarte są one w wszelkiego rodzaju napojach słodzonych, napojach typu cola, napojach energetyzujących, w słodyczach, lizakach, ciastach, ciasteczkach ale również w owocach.

Mówiono przecież zawsze, że owoce są zdrowe, a tu pojawia się taka informacja. Tak, owoce są zdrowe, mają m. in. dużo witamin i antyoksydantów, więc nie należy od nich odchodzić, jednak należy być świadomym, że mają one w sobie łatwo przyswajalne dla bakterii cukry, dlatego spożywając je zwłaszcza należy pamiętać o codziennej, prawidłowej higienie jamy ustnej. Na jakie inne jeszcze produkty powinniśmy zwrócić uwagę?

Na produkty o wysokim indeksie glikemicznym. Są to produkty, które są szybko trawione i równie szybko wchłaniane przez nasz organizm, przez co prowadzą do gwałtownego wzrostu, a później spadku poziomu glukozy we krwi, przez co doprowadzają do wahań poziomu cukru w naszym organizmie, co ma duży wpływ na nasze zdrowie.

Wysoki indeks glikemiczny mają słodzone napoje, ciasta, ciasteczka, ale również biały chleb, ziemniaki oraz biały ryż.

Czy to wszystko oznacza, że należy całkowicie odejść od takich produktów? Nie, lecz należy takie produkty ograniczyć oraz mieć świadomość ich wpływu. Warto również po ich spożyciu przepłukać usta, najlepiej wodą, aby pozbyć się części zalegających na zębach cukrów oraz resztek pokarmowych, zwłaszcza tam, gdzie nie dociera szczoteczka – czyli w przestrzeniach międzyzębowych.

Jak dieta wpływa na rozwój próchnicy?

Dieta odgrywa kluczową rolę w rozwoju próchnicy, ponieważ to, co spożywamy, bezpośrednio wpływa na stan zdrowia jamy ustnej. Produkty bogate w cukry, zwłaszcza cukry proste, stanowią pożywkę dla bakterii bytujących w jamie ustnej. Bakterie te przekształcają cukry w kwasy, które uszkadzają szkliwo zębów, prowadząc do jego demineralizacji i powstawania ubytków.

Dlatego skład i jakość diety mają bezpośredni wpływ na ryzyko rozwoju próchnicy oraz na ogólną kondycję zębów. Warto zadbać o to, co na co dzień spożywamy, ponieważ jest to istotne nie tylko dla zdrowia jamy ustnej, ale również całego organizmu.

Cukry są wszechobecne w produktach, które spożywamy. Jednak starajmy się unikać produktów bogatych w cukry proste oraz produktów o wysokim indeksie glikemicznym, gdyż mają one fatalny wpływ na nasze zdrowie. Do takich produktów należą słodzone napoje gazowane, słodycze, lizaki, ciasta czy soki owocowe.

Nie musimy całkowicie rezygnować z tych produktów, aczkolwiek jeśli stopniowo zaczniemy ograniczać takie produkty i stanie się to naszym nawykiem, możemy w ten sposób małym kosztem poprawić stan jamy ustnej i ograniczyć rozwój próchnicy.

Warto wyrobić sobie zdrowe nawyki żywieniowe i zrozumieć ich wpływ na zdrowie, nie tylko jamy ustnej ale całego organizmu. Dodajmy do naszego jadłospisu:

warzywa,
produkty bogate w białko, witaminy i minerały (zwłaszcza bogate w witaminę D oraz wapń i fosfor, które wspomagają mineralizację zębów) takie jak nabiał, mięso, ryby, jaja,
produkty o właściwościach oczyszczających, które mają zdolność mechanicznego oczyszczania zębów z resztek pokarmowych zalegających pomiędzy zębami, do których należą jabłko, marchew oraz seler

Zadbajmy także o odpowiednie nawodnienie naszego organizmu, gdyż woda stymuluje produkcję śliny, która oczyszcza zęby z resztek pokarmowych i zawiera wiele białek i enzymów o właściwościach antybakteryjnych. Jeśli przy tym wszystkim ograniczymy także spożycie cukrów, zwłaszcza tych prostych, możemy znacząco poprawić nasze zdrowie.

Jakie są objawy próchnicy?

Pierwszym, początkowym etapem próchnicy jest demineralizacja powierzchniowych warstw szkliwa, widoczne jako biała plama, lekko różniąca się kolorem od koloru otaczających tkanek. Samemu ciężko ją zauważyć, ale może zostać zauważona przez dentystę w trakcie wizyty kontrolnej, dlatego tak ważne jest, aby umawiać się na nie regularnie. Na tym etapie możemy zatrzymać i wyleczyć próchnicę, dbając o odpowiednią higienę oraz stosując preparaty zawierające fluor.

Z czasem jednak, jeśli nie uda się zatrzymać dalszej demineralizacji szkliwa dojdzie do jego nieodwracalnego uszkodzenia, wtedy już próchnica jest nieodwracalna. Uszkodzone szkliwo zawiera w sobie mikropęknięcia, w które dostają się barwniki pokarmowe, powodując najbardziej charakterystyczny obraz próchnicy, czyli czarna plama na powierzchni zęba.

W zależności od jej rozmiaru, rozległości oraz umiejscowienia może być dobrze widoczna. Jeśli zauważysz u siebie czarną plamę na zębie, koniecznie umów się na wizytę do dentysty, który opracuje plan leczenia próchnicy. Im szybciej, tym mniejsze konsekwencje może próchnica wyrządzić.

Czasem jednak czarna plama ukryta jest w głębokiej bruździe zęba, na powierzchni stycznej zęba lub na wewnętrznej powierzchni zęba, przez co może nie zostać zauważona. Dlatego tak ważne jest, aby umawiać się minimum co pół roku na wizyty kontrolne, aby dentysta mógł na bieżąco wyłapywać takie zmiany.

Dentysta ma również możliwość wykonywania różnego rodzaju zdjęć rentgenowskich, wewnątrz- i zewnątrzustnych, takich jak zdjęcie pantomograficzne czy zdjęcie zębowe (zwane potocznie punktowym), które pomagają w odnajdywaniu ognisk próchnicy oraz w ocenie ich rozległości, zwłaszcza jeśli proces próchnicowy rozwija się wzdłuż powierzchni lub na dnie wypełnienia, co jest nazywane próchnicą wtórną.

Z zewnątrz może się wydawać, że ząb jest zdrowy, jednak przez swoje umiejscowienie może się tak zdarzyć, że jedynie na podstawie zdjęcia RTG możliwe będzie ich wykrycie. Tym bardziej powinno Cię to zachęcić do regularnych wizyt, aby dentysta mógł kontrolować stan wypełnień i mógł zaplanować ewentualną wymianę starych wypełnień.

Oprócz swojego wyglądu próchnica może objawiać się innymi, przykrymi dolegliwościami,do których najczęściej należy ból. Próchnica rozwijając się, sięga w głąb zęba, kierując się do miazgi, czyli miękkiej tkanki wewnątrz zęba, która zawiera naczynia i nerwy i odpowiada za odżywienie i unerwienie zęba. Po przekroczeniu przez próchnicę szkliwa i dojściu do zębiny pierwsze objawy bólowe mogą się pojawić.

Z czego to wynika? Zębina i miazga są ze sobą mocno związane, zarówno morfologicznie, jak i rozwojowo. W zębinie obecne są drobne kanaliki sięgające od miazgi do szkliwa, w której zawarte są wypustki miazgi. Jest to korzystne, gdyż dzięki temu mogą być przekazywane do miazgi bodźce zewnętrzne, przez co ząb ma stałą informację i ma zdolność do adaptacji.

Jednakże istnieje druga strona medalu; bakterie obecne w próchnicy wykorzystują te kanaliki, szerząc się w głąb zęba (ząb posiada różnego rodzaju mechanizmy obronne, lecz nie zawsze są one skuteczne). Bakterie sięgające coraz głębiej zaczynają podrażniać miazgę, co objawia się bólem.

Wraz z rozwojem próchnicy ból będzie stawał się coraz większy.

Kolejnym objawem, który może świadczyć o występowaniu próchnicy jest nadwrażliwość zębów na różnego rodzaju pokarmy, najczęściej zimne, ciepłe i słodkie.

Miazga zawarta w odkrytych przez proces próchnicowych kanalikach zębinowych staje się wrażliwa na zmiany temperatury i ciśnienia płynu zawartego w tych kanalikach w wyniku spożycia pokarmu, co objawia się nieprzyjemnym uczuciem, zwanym wrażliwością zęba na konkretny rodzaj pokarmu.

Jeśli czujesz, że po spożyciu ciepłego, zimnego lub słodkiego posiłku czujesz zwiększoną wrażliwość w danym obszarze, umów się wizytę do swojego dentysty. Oczywiście nadwrażliwość zębów może być spowodowana innymi czynnikami niż próchnica, jednak warto ją wykluczyć.

Po wyleczeniu próchnicy dentysta zakłada wypełnienie (zwane potocznie plombą), które ma na celu odtworzenie wyglądu, funkcji i struktury zęba. Jednak żaden materiał wypełniający nie jest idealny i nigdy nie zastąpi naturalnych tkanek zęba.

Najczęściej obecnie stosowanym materiałem jest żywica kompozytowa, która łączy w sobie estetykę z funkcjonalnością i wytrzymałością. Jednakże materiał ten w czasie twardnienia oraz z czasem użytkowania kurczy się w niewielkim stopniu, jednak to wystarczy, aby na granicy wypełnienia z zębem mogła wytworzyć się mikroszczelina, przez którą bakterie mogą przedostawać się do wnętrza zęba.

Może się tak zdarzyć, lecz nie musi. Jeśli już do tego dojdzie, wtedy zacznie się rozwijać tzw. próchnica wtórna. Sygnałem, że być może już pora na wymianę wypełnienia będzie przebarwienie, widoczne na granicy tkanek zęba z wypełnieniem.

Nie zawsze przebarwienie od razu świadczy o konieczności wymiany wypełnienia. Przebarwienie może się również pojawić w miejscu, gdzie żadne wypełnienie nie zostało założone np. na dnie bruzdy zęba – spowodowane jest to działaniem barwników zawartych w pożywieniu. Warto jednak skonsultować to na wizycie u dentysty.

W bardziej zaawansowanych etapach próchnicy, gdy dojdzie do demineralizacji i zniszczenia większej ilości tkanek twardych zęba zaczyna tworzyć się w zębie ubytek tkanek, nazywany potocznie dziurą w zębie. Taka sytuacja jest bardzo niekorzystna, gdyż powoduje zachwianie struktury zęba, przez co taki ząb może ulec ukruszeniu bądź pęknięciu w czasie jedzenie, zwłaszcza twardszych pokarmów.

Zniszczenie większej ilości tkanek zęba może spowodować, że założenie wypełnienia nie będzie możliwe i wtedy w celu odbudowy brakujących tkanek będzie trzeba rozważyć inne, bardziej skomplikowane, inwazyjne i kosztowne formy leczenia uwzględniające wypełnienia typu inlay, onlay, wkłady koronowo-korzeniowe (wkk), korony protetyczne, czy wręcz usunięcie pozostałości zęba i wprowadzenie na jego miejsce implantu.

Podsumowując, próchnica spowodowana jest działaniem kwasów produkowanych przez bakterie. Doprowadzają one do demineralizacji szkliwa, która z czasem doprowadza do uszkodzenia szkliwa i głębszych struktur zęba. Do podstawowych objawów próchnicy należy wygląd zmiany, który początkowo widoczny jest jako biała plama – na tym etapie próchnica jest odwracalna.

Następnie zmiana próchnicowa przybiera wygląd czarnej plamy, kiedy już leczenie jest konieczne. Próchnica docierając w głąb zęba ma kontakt z miazgą zawartą w kanalikach zębinowych, powodując ból i nadwrażliwość na różne pokarmy. Czasem na granicy zęba z wypełnieniem dochodzi do przebarwienia tkanek zęba wokół wypełnienia, co może świadczyć o rozwoju próchnicy wtórnej. W bardziej zaawansowanych przypadkach uszkodzenie tkanek zęba jest na tyle duże, że w zębie tworzy się ubytek tkanek, który nazywamy potocznie dziurą w zębie.

Jak zapobiegać próchnicy?

Aby nie doszło do rozwoju próchnicy konieczne jest wykluczenie co najmniej jednego z czterech czynników próchnicotwórczego, którymi są: bakterie, cukry, czas i podatność zęba. Równoczesne wystąpienie wszystkich czterech czynników powoduje rozwój próchnicy. Przeanalizujemy teraz w jaki sposób wyeliminować poszczególne czynniki, aby nie występowały one wszystkie razem jednocześnie.

Bakterie przedostają się do jamy ustnej wraz z pożywieniem, mówieniem i oddychaniem. Nie jesteśmy w stanie całkowicie się ich pozbyć, ale możemy ograniczać ich ilość dbając o higienę jamy ustnej, regularnie myjąc zęby dwa razy dziennie (rano i wieczorem, z naciskiem na wieczorne szczotkowanie), nitkując przestrzenie międzyzębowe bądź oczyszczając je szczoteczkami międzyzębowymi. Ważne jest również czyszczenie powierzchni języka (możesz do tego użyć specjalnych skrobaczy lub szczoteczek, ale możesz również używać swojej szczoteczki, odwracając ją na drugą stronę).

Pamiętaj również o płukaniu jamy ustnej specjalnie do tego przystosowanymi płynami oraz o używaniu irygatorów. Szczotkując zęby możesz dojść do tych samych rezultatów, używając zarówno szczoteczek manualnych, jak i elektrycznych. Każda z nich ma swoje plusy i minusy, jednak główną różnicą jest konieczność używania prawidłowej techniki w przypadku stosowania szczoteczek manualnych.

Przede wszystkim nie wolno szorować zębów! Pamiętaj, aby szczotkować wszystkie powierzchnie zębów, w tym powierzchnie żujące, zewnętrzne i wewnętrzne. Szczotkuj zęby, kierując włosie szczoteczki pod kątem 45 stopni względem linii dziąseł, wykonując krótkie, delikatne ruchy w przód i w tył. Nie zapominaj o powierzchniach wewnętrznych.

W przypadku powierzchni żujących ułóż szczoteczkę poziomo kładąc całe włosie szczoteczki na powierzchni żującej, również wykonując ruchy w przód i tył.

Cukry to pożywka dla bakterii, które metabolizując je wytwarzają kwasy, które powodują demineralizację tkanek twardych zęba. Dostarczamy je wraz z pożywieniem, dlatego warto ograniczyć ich przyjmowanie, zwłaszcza cukrów prostych zawartych m. in.w napojach gazowanych, słodyczach, ciastkach. Bez cukrów bakterie nie są wstanie wytworzyć kwasów, więc nie dojdzie do demineralizacji szkliwa, a więc nie dojdzie do rozwoju próchnicy.

Czas odgrywa kluczową rolę w procesie namnażania się bakterii oraz produkcji przez nie kwasów. Gdy bakterie próchnicotwórcze mają wystarczająco dużo czasu na metabolizowanie cukrów, przekształcają je w kwasy organiczne. To prowadzi do obniżenia pH w danym środowisku, co z kolei sprzyja demineralizacji szkliwa, a w efekcie prowadzi do rozwoju próchnicy.

Dlatego też, aby uniemożliwić namnażanie się bakterii należy regularnie dbać o higienę jamy ustnej, przez co bakterie znów będą potrzebować czasu, aby się namnożyć oraz zmetabolizować cukry i wytworzyć kwasy demineralizujące szkliwo, prowadząc do próchnicy.

Podatność zęba jest kolejnym czynnikiem rozwoju próchnicy. Wynika to z faktu, że niektóre zęby, w zależności od ich struktury, składu mineralnego oraz warunków w jamie ustnej, są bardziej narażone na działanie kwasów produkowanych przez bakterie. Te kwasy mogą prowadzić do demineralizacji szkliwa i zębiny, co z czasem sprzyja powstawaniu ubytków próchnicowych.

Aby wzmocnić strukturę zęba, a więc również zmniejszyć jego podatność na próchnicę, należy zadbać o odpowiednią dietę bogatą w witaminę D, wapń i fosfor, ponieważ minerały te są głównymi składnikami mineralnymi zębów, odpowiadając za ich twardość i wytrzymałość, natomiast witamina D odpowiada za ich regulację poziomu w organizmie.

Nie mniej ważna jest higiena jamy ustnej, aby regularnie oczyszczać zęby z resztek pokarmowych i bakterii, stosując preparaty zawierające fluor. Fluor wspomaga remineralizację szkliwa, dzięki czemu staje się ono bardziej odporne na działanie kwasów. Warto jest również poddać się fluoryzacji u dentysty, który posiada preparaty o zwiększonej ilości fluoru, dodatkowo wzmacniając szkliwo. Fluoryzacja jest zalecana co 6-12 miesięcy.

Jakie są najczęstsze mity o próchnicy?

Próchnica zębów jest jednym z najczęstszych problemów stomatologicznych, wokół którego narosło wiele mitów. Oto niektóre z najczęstszych mitów na temat próchnicy:

Nie ma sensu leczyć próchnicy u dzieci, bo to mleczaki, które i tak wypadną.
To jeden z najczęściej powielanych przez rodziców mitów, który jest bardzo szkodliwy. Na każdym etapie należy leczyć próchnicę, nawet jeśli są to zęby mleczne. Jednym z objawów próchnicy jest ból, a dzieci szczególniej są na niego wrażliwe, dlatego lecząc próchnicę możemy skutecznie ograniczyć ból i zapewnić im komfort.

Dodatkowo zęby mleczne są m. in. po to, aby zrobić miejsce na zęby stałe, w czasie kiedy kości czaszki dziecka rosną i rozwijają się. Nieleczona próchnica może doprowadzić do utraty zęba bądź próchnica może być na tyle zaawansowana, że konieczne będzie usunięcie takiego zęba.

Z tego powodu pozostałe zęby mleczne mogą się przesunąć, przez co nie będzie miejsca dla wyrżnięcia się zęba stałego bądź też dojdzie do zmiany ustawienia przyszłych zębów stałych, co w konsekwencji może doprowadzić do poważnych wad zgryzu.

Warto również dodać, że znane są przypadki, kiedy to rodzice nie chcieli leczyć próchnicy u dziecka, gdyż myśleli, że to mleczak, a finalnie okazało się, że był to już ząb stały.
Jeśli ząb nie boli, to nie ma próchnicy.
Ból to jeden z najczęstszych objawów próchnicy, ale nie jedyny. Zwłaszcza w początkowych etapach próchnicy ból może nie być odczuwany.

Często nawet na zaawansowanych etapach próchnicy ból nie musi się pojawić. Czasem pacjenci przyzwyczajają się do bólu lub zwiększa się u nich próg tolerancji bólu, przez co uznają, że problem jest zażegnany, kiedy w rzeczywistości próchnica prężnie się rozwija.
Tylko cukier jest winowajcą.
Mimo, że cukier to jeden z czterech czynników próchnicotwórczych, to sam w sobie nie jest w stanie wywołać próchnicy. Dlatego pomimo mocnego bądź całkowitego wykluczenia słodyczy, próchnica nadal może się rozwinąć, kiedy to np. nasza higiena jamy ustnej pozostawia wiele do życzenia czy nasza dieta jest uboga w minerały i witaminy (zwłaszcza uboga w wapń, fosfor i witaminę D).

Nie zapominajmy, że choć słodycze i słodkie napoje są głównym źródłem cukrów, zwłaszcza ulubionych przez bakterie cukrów prostych, to węglowodany są obecne praktycznie w każdym jedzeniu i z nich bakterie również mogą korzystać. Dlatego poza ograniczeniem cukru warto zadbać o odpowiednią higienę jamy ustnej i prawidłową dietę.
Mam słabe i podatne zęby, nie mogę nic zrobić, takie mam geny.
Geny mają wpływ na każdy aspekt naszego życia, nawet na zdrowie jamy ustnej. I chociaż faktycznie są ludzie, którzy mają większą podatność na próchnicę, nie oznacza to, że nie mogą oni nic w tym aspekcie zrobić.

Tym bardziej właśnie muszą oni zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej oraz dietę,a także pilnować regularnych wizyt kontrolnych u dentysty, które w ich przypadku powinny być częstsze niż co pół roku.
Żucie gumy może zastąpić szczotkowanie zębów. Chociaż gumy do żucia mają swoje pozytywne aspekty, zwłaszcza te bezcukrowe, poprzez stymulowanie produkcji śliny, co zwiększa usuwanie przez nią resztek pokarmowych z zębów oraz dzięki swoim walorom smakowym odświeżają oddech, nigdy nie będą w stanie zastąpić mycia zębów. Świeży oddech to nie jedyny wyznacznik dobrej higieny. Niestety tylko dzięki mechanicznemu usuwaniu płytki nazębnej szczoteczką do zębów jesteśmy w stanie zadbać o higienę jamy ustnej.

Jakie są skutki nieleczonej próchnicy?

Nieleczona próchnica prowadzi do wielu poważnych skutków, które dotyczą głównie jamy ustnej, ale mogą także wpływać na cały organizm. Właściwe i terminowe leczenie jest kluczowe, aby im zapobiec i cieszyć się długotrwałym zdrowiem. Do najczęstszych skutków próchnicy należy:

Ból, dyskomfort i nadwrażliwość na pokarmy.
To najczęstsze skutki, pojawiające się na różnych etapach próchnicy. Wynikają z drażnienia wypustek miazgi zawartych w kanalikach zębinowych. Nie należy lekceważyć tych objawów, gdyż z czasem mogą się nasilać, a wraz z nimi próchnica będzie sięgać coraz głębiej, powodując kolejne konsekwencje.
Zapalenie miazgi oraz tkanek okołowierzchołkowych.
Gdy próchnica zaczyna sięgać coraz głębiej, bakterie zaczynają drażnić wypustki miazgi w kanalikach zębinowych. Jest to sygnał dla zęba, aby się bronić przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Z czasem, gdy miazga przez dłuższy okres jest stymulowana dochodzi do zapalenia miazgi.

Początkowo jest to zapalenie odwracalne, ale gdy drażniący czynnik (próchnica) nie zostanie wyeliminowany, może dojść do nieodwracalnego zapalenia, aż w końcu do martwicy miazgi. Wokół wierzchołka zęba może wytworzyć się zmiana zapalna w postaci ropnia okołowierzchołkowego (abces), przez co może dojść do rozprzestrzeniania się infekcji na sąsiednie tkanki oraz uszkodzenia kości i tkanek.

W takim przypadku ząb jest już martwy i konieczne jest leczenie kanałowe w celu oczyszczenia zęba z zapalenia oraz jego szczelnego wypełnienia, aby zapobiec ponownemu wniknięciu bakterii do zęba. Niestety czasami uszkodzenie tkanek jest na tyle poważne, że nawet leczenie kanałowe nie uratuje już zęba i konieczne jest jego usunięcie.
Utrata lub usunięcie zęba.
Przy zaawansowanej próchnicy dochodzi do znacznego zniszczenia tkanek twardych zęba oraz uszkodzenia tkanek otaczających ząb. W takim przypadku może dojść do utraty przyczepności zęba w zębodole, przez co może on wypaść.

Możliwe jest również tak mocne zniszczenie tkanek zęba, że po jego wyleczeniu nie będzie możliwa jego odbudowa materiałami wypełniającymi czy uzupełnieniami protetycznymi (wkłady koronowo-korzeniowe, korona protetyczna), a jedyną możliwością będzie zastąpienia zęba implantem.
Problemy z gryzieniem.
Uszkodzone lub utracone zęby w wyniku procesu próchnicowego mogą powodować trudności z gryzieniem, zwłaszcza twardszych pokarmów. Mocno uszkodzone zęby mogą ulegać dalszym uszkodzeniom i odkruszeniom w trakcie jedzenia. Często także w trakcie jedzenia pojawia się dyskomfort, który pacjenci starają się skompensować, gryząc drugą stroną jamy ustnej.
Problemy i ból stawu skroniowo-żuchwowego i mięśni żucia.
Pacjenci starają się poradzić sobie z dyskomfortem i bólem w trakcie jedzenia w taki sposób, że zaczynają jeść i gryźć tą stroną ust, gdzie nie doszło do utraty zębów lub gdzie dyskomfort jest mniejszy.

W taki sposób nadmiernie nadwyrężają jedną stronę ust, przez co pojawiają się drobne zniekształcenia i urazy w obrębie stawu, a zbyt mocno i często napięte mięśnie żucia dają o sobie znać w postaci bólu i sztywności.

Mogą do tego dojść trudności z zamykaniem ust bądź dodatkowe dolegliwości ze strony stawu, takie jak przeskakiwanie czy strzelanie, ze względu na nieprawidłowe ułożenie bądź zniekształcenie struktur stawu.
Problemy z dziąsłami.
W trakcie rozwoju próchnicy dochodzi również do rozwoju infekcji wokół zęba dotkniętego próchnicą. Dziąsła zaczynają być wtedy powiększone, opuchnięte i są podatne na krwawienia. Z czasem dochodzi również do recesji dziąsła, czyli jego stopniowego cofania się, przez co zostają odsłonięte struktury zęba, które wcześniej były okryte przez dziąsło i nie są przystosowane do stałego kontaktu z otoczeniem.

Dodatkowo ząb zaczyna tracić systematycznie stabilizację, aż w końcu może wypaść. Infekcja z czasem może przerodzić się w zapalenie dziąsła (gingivitis), aż w końcu może przerodzić się w dużo poważniejszego zapalenie całego przyzębia (periodontitis), zwane potocznie paradontozą.
Problemy z sąsiednimi zębami.
Próchnica to choroba zakaźna. Rozwijający się na jednym zębie proces próchnicowy może zostać przeniesiony na sąsiednie zęby.
Wady zgryzu.
W miejscu utraconego zęba w wyniku procesu próchnicowego tworzy się luka zębowa. Sąsiednie zęby starają się zapełnić tą lukę, przesuwając się w jej miejsce, doprowadzając do zmian w ułożeniu zębów, co prowadzi do wad zgryzu. Dodatkowo ząb zawsze dąży do kontaktu zęba z zębem, przez co przeciwstawny ząb zaczyna wysuwać się w kierunku luki zębowej, szukając kontaktu z utraconym zębem (tzw. efekt Godona).

Powoduje to dalsze pogłębianie wad zgryzu, a także naraża wysuwający się, gdyż zaczyna on odsłaniać ukryte wcześniej przez dziąsło tkanki.
Problemy estetyczne.
Nieleczona próchnica prowadzi do widocznych ubytków próchnicowych, które mogą wpłynąć na estetykę uśmiechu, a także obniżyć pewność siebie osoby, zniechęcając ją do uśmiechania się przed innymi. Dodatkowo przy utracie zębów z powodu toczącego się procesu próchnicowego dochodzi do zmian w ułożeniu zębów, prowadząc do wad zgryzu, co może zmienić zewnętrzny wygląd twarzy.
Ogólne problemy zdrowotne.
Bakterie powodujące próchnicę mogą przedostać się do krwioobiegu, wpływając na odległe tkanki i części ciała. Wraz z nimi mogą przemieszczać się dużo groźniejsze dla naszego zdrowia bakterie, doprowadzając do poważnych konsekwencji, zwłaszcza w przypadku osób o obniżonej odporności.

Jakie są nowoczesne metody leczenia próchnicy?

Każdego roku poszerza się nasza wiedza na temat próchnicy oraz jej wpływu na nasz organizm, a wraz z nią nasza wiedza na temat metod jej leczenia. Technologia także idzie na przód, stając na przeciw oczekiwaniom pacjentów i lekarzy, wprowadzając coraz to nowsze technologie i metody leczenia próchnicy.

Wypełnienia dentystyczne.
Choć wypełnienia nie są najnowszym wynalazkiem stomatologii to obecnie na rynku dostępne są materiały łączące w sobie wysoką estetykę, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie koloru niemal nieodróżnialnego od koloru tkanek zęba, za którą idzie duża wytrzymałość mechaniczna oraz trwałość.

Cechy te posiada żywica kompozytowa, która z roku na rok jest coraz bardziej udoskonalana.
Leczenie laserowe.
Lasery dentystyczne mogą być używane do usuwania zainfekowanych procesem próchnicowym tkanek zębów, co jest mniej inwazyjne i może powodować mniejszy dyskomfort w porównaniu do tradycyjnych metod. Dentysta używa lasera, który emituje skoncentrowane światło o określonej długości fali, aby usunąć próchniczą tkankę.

W zależności od rodzaju lasera i jego ustawień, może on usuwać tylko zainfekowaną tkankę, pozostawiając zdrowe struktury nienaruszone.
Ozonowanie.
Metoda ta wykorzystuje ozon, który posiada właściwości bakteriobójcze, utleniając bakterie, doprowadzając w ten sposób do ich zniszczenia. Dodatkowo ozon wspomaga remineralizację tkanek zęba. Dentysta używa specjalnego urządzenia do aplikacji ozonu w formie gazu do wnętrza ubytku.

Ozonowanie może być stosowane jako leczenie próchnicy we wczesnych fazach, które są trudne do wykrycia i leczenia tradycyjnymi metodami. Metoda ta jest bezbolesna i mało inwazyjna, ponieważ nie wymaga usuwania zdrowej tkanki zęba.

Jakie są najczęstsze powikłania po leczeniu próchnicy?

Czasami mimo najszczerszych chęci i starań może dojść do powikłań po leczeniu próchnicy. Większość z nich w dłuższej perspektywie jest niegroźna. Niektóre z nich są nieuniknione, ale duża ich część po pewnym czasie mija. Nie należy się ich obawiać, lecz należy być ich świadomym, pamiętając przy tym, że nie leczenie próchnicy prowadzi do dużo groźniejszych powikłań. Oto kilka z najczęstszych powikłań po leczeniu próchnicy:

Ból i dyskomfort pozabiegowy.
Najczęściej są wynikiem podrażnienia okolicznych tkanek, co nastąpiło w czasie usuwania zainfekowanych tkanek.

Mogło być to spowodowane trudnym dostępem do zmiany, rozległością zmiany, nieprzyjemnym uczuciem wibracji podczas używania wierteł dentystycznych czy tkliwości dziąseł np. w wyniku konieczności założenia formówki w celu odseparowania opracowywanego zęba od sąsiedniego.

Ból powinien bardzo szybko samoistnie zniknąć. Jeśli utrzymuje się przez kilka dni, koniecznie skonsultuj się z dentystą.
Infekcja.
Czasem zdarza się tak, że próchnicowo zmienione tkanki nie zostaną całkowicie usunięte i oczyszczone z dna ubytku. W takiej sytuacji, po założeniu wypełnienia, proces próchnicowy rozwija się dalej, poniżej wypełnienia. Taka sytuacja zdarza się obecnie niezwykle rzadko ze względu na coraz większą wiedzę na temat próchnicy oraz dostęp do nowoczesnych technologii i materiałów, które pomagają w całkowitym usunięciu zmienionych tkanek.
Nieszczelne wypełnienie.
Pomimo ciągłego rozwoju materiałów wypełniających i obecności na rynku żywic kompozytowych o doskonałych właściwościach, nie są to materiały idealne, które są w stanie całkowicie zastąpić nasze naturalne tkanki zęba. Materiał ten ma tendencję do kurczenia się z czasem w bardzo niewielkim stopniu, ale to już może wystarczyć do wytworzenia się mikroszczeliny na granicy zęba z wypełnieniem.

Dzięki temu bakterie mogą się przedostawać do wnętrza zęba, doprowadzając do rozwoju próchnicy wtórnej. Dlatego też co kilka bądź kilkanaście lat zaleca się wymianę starych wypełnień.
Obrzęk.
Po leczeniu próchnicy, jeśli proces próchnicowy był zaawansowany, dostęp do zęba trudny oraz konieczne było stosowanie różnego rodzaju formówek oddzielających badany ząb od sąsiednich, może dojść do obrzęku tkanek otaczających ząb, najczęściej dziąsła.

Zazwyczaj taki obrzęk po kilku dniach od zabiegu samoistnie znika, ale jeśli w Twoim przypadku obrzęk występuje zbyt długo, skontaktuj się z dentystą.
Przypadkowe bądź próchnicowe obnażenie miazgi.
W zaawansowanych przypadkach, kiedy to próchnica sięga bardzo głęboko i zbliża się w kierunku miazgi, w trakcie usuwania próchnicowo zmienionych tkanek może dojść do przedostania się do komory zęba, w której zawarta jest miazga.

Najczęściej jest to nieuniknione, gdyż proces próchnicowy zdążył dotrzeć już do miazgi i konieczne było usunięcie zainfekowanych tkanek, gdyż nie można ich pozostawić, jeśli chcemy wyleczyć ząb.

W rzadszych sytuacjach, kiedy miazgę od próchnicy oddziela bardzo cienka warstwa zdrowej zębiny, istnieje możliwość, że w trakcie usuwania zainfekowanych tkanek może dojść do przypadkowego uszkodzenia tej zdrowej warstwy zębiny, przez co dojdzie do obnażenia miazgi.

Takie sytuacje się zdarzają i trzeba być tego świadomym, zwłaszcza gdy próchnica sięga głęboko, ale pozostawienie tak zaawansowanej próchnicy doprowadziłoby do poważniejszych konsekwencji.

W takich przypadkach jest to zawsze próba uratowania zęba, którą należy podjąć. Jeśli już dojdzie do obnażenia miazgi, albo konieczne jest leczenie kanałowe, albo jeśli obnażenie jest niewielkie można spróbować zastosować tzw. bezpośrednie pokrycie miazgi za pomocą specjalnych materiałów, które wspierają odbudowę tkanek zęba, dzięki czemu może się okazać, że leczenie kanałowe nie będzie konieczne.
Alergie.
Zdarzają się niezwykle rzadko, gdyż obecnie stosowane w stomatologii materiały starają się jak najmniej działać alergicznie na błony śluzowe. Jednak jeśli zauważysz u siebie jakieś niepokojące objawy jak np. długo utrzymujące się zaczerwienienie, obrzęk, swędzenie skóry twarzy, koniecznie poinformuj o tym swojego dentystę przy kolejnej wizycie.
Problemy ze zgryzem.
Po założeniu wypełnienia niekiedy zdarza się tak, że materiału wypełniającego jest za dużo, co określa się jako “zbyt wysokie wypełnienie”. W takiej sytuacji kontakt zębów po jednej stronie jest zbyt silny, co może być odczuwane jako trudność w całkowitym zamknięciu ust, co finalnie może powodować ból. Mimo stosowania kalki, która zaznacza punkty styczne zębów, może się zdarzyć, że w jakimś miejscu kontakt jest zbyt duży.

Dentyści w czasie korekty wypełnienia zawsze pytają pacjenta o jego subiektywne odczucia, ale w sytuacji, gdy zabieg był długi lub zostało podane znieczulenie miejscowe pacjent może mieć trudności w określeniu, czy wypełnienie w pełni pasuje. Jeśli po dwóch dniach od wizyty będziesz nadal odczuwał, że wypełnienie jest za wysokie, skontaktuj się ze swoim dentystą w celu korekty takiego wypełnienia.

Początkowo możesz odczuwać, że po założeniu wypełnienia coś jest inaczej i coś nie pasuje, ale takie uczucie dość szybko mija, gdyż potrzeba czasu, aby przyzwyczaić się do nowej sytuacji w Twojej jamie ustnej.
Pękniecie wypełnienia.
Jeśli proces próchnicowy był zaawansowany i obejmował dużą powierzchnię i głębokość zęba, po usunięciu zakażonych tkanek może się okazać, że zbyt mało tkanek twardych zęba pozostało.

Najczęściej wtedy konieczne są bardziej zaawansowane sposoby odbudowy zęba takie jak korona protetyczna, ale z powodów finansowych pacjenta lub innych powodów zakładane jest zwykłe wypełnienie. Takie wypełnienia może pęknąć pod wpływem działania dużych sił zgryzowych, przez co konieczne wtedy jest ponowne leczenie takiego zęba.

Jakie są zalety regularnych wizyt kontrolnych?

Regularne wizyty kontrolne u dentysty to kluczowy element dbania o zdrowie jamy ustnej, który przynosi wiele korzyści zarówno w aspekcie prewencji, jak i wczesnego wykrywania problemów zdrowotnych. Systematyczne kontrole pozwalają na monitorowanie stanu zębów i dziąseł, zapobiegają rozwojowi poważniejszych schorzeń oraz zapewniają profesjonalną opiekę, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego i pięknego uśmiechu.

Przez regularne wizyty kontrolne mamy na myśli wizyty odbywające się średnio co pół roku. Dzięki takiej częstotliwości możliwe jest wykrywanie nowych ognisk próchnicy na wczesnym etapie, kiedy to próchnica nie jest jeszcze zaawansowana i obejmuje niewielki obszar, dzięki czemu leczenie jest tańsze, szybsze i mniej bolesne. Na takich wizytach możemy się także dowiedzieć czy nasza higiena jamy ustnej jest odpowiednia, a jeśli nie, to na jakich obszarach i powierzchniach zębów powinniśmy zwrócić większą uwagę.

Dodatkowo dentysta zawsze poinstruuje Cię, jakę technikę szczotkowania zastosować, aby mycie zębów było efektywne i dostosowane do Twoich umiejętności. Dowiesz się także, jakie produkty do higieny jamy ustnej stosować, aby Twoja higiena była kompletna.

Na takich wizytach kontrolowane są poprzednie leczenia oraz sprawdzany jest stan założonych wypełnień, a także stan Twoich dziąseł i całej jamy ustnej. Dzięki badaniom kontrolnym możliwe jest także wykrywanie innych poważnych zmian w obrębie jamy ustnej, które mogą być potencjalnie zmianami nowotworowymi, a ich wczesne wykrycie jest kluczowe w celu ich wyleczenia.

Pierwszym etapem leczenia próchnicy jest edukacja na jej temat oraz profilaktyka. Dzięki rozmowie ze swoim dentystą możesz dowiedzieć się, w jaki sposób dzięki prawidłowej higienie oraz odpowiedniej diecie możesz zapobiegać rozwojowi próchnicy oraz innym chorobom jamy ustnej. Na kolejnych wizytach dentysta jest w stanie ocenić, czy te zmiany zostały wdrożone do Twojej rutyny i wskaże Ci, nad jakimi aspektami należy jeszcze popracować.

Co jakiś czas w trakcie wizyt kontrolnych dentysta bądź higienistka dentystyczna zastosują profesjonalną fluoryzację zębów, aby regularnie je wzmacniać i uodparniać na działanie szkodliwych czynników.

Często taki zabieg odbywa się zaraz po wizycie higienizacyjnej, kiedy to usuwane są złogi kamienia nazębnego przy użyciu ultradźwięków (tzw. skaling), oczyszczane są zęby z płytki nazębnej przy użyciu specjalnej pasty oraz mogą być także usuwane różnego rodzaju przebarwienia i osady z pożywienia (np.po kawie), które są w stanie być usunięte tylko podczas zabiegu piaskowania zębów. Taką wizytę higienizacyjną zaleca się co najmniej raz w roku.

Jak często należy odwiedzać dentystę?

Częstotliwość wizyt u dentysty jest kluczowym czynnikiem w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej, jednak może różnić się w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Regularne kontrole, zazwyczaj co sześć miesięcy, pozwalają na wczesne wykrycie problemów i zapobieganie ich rozwojowi. Jednak osoby z większym ryzykiem chorób dziąseł lub próchnicy mogą wymagać częstszych wizyt, dostosowanych do ich stanu zdrowia. Nie należy zapominać także o higienizacji jamy ustnej, która powinna się odbywać średnio raz w roku.

Dzięki regularnym badaniom kontrolnym możliwe jest cykliczne wykrywanie zmian w obrębie jamy ustnej, nowych ognisk próchnicy oraz chorób takich jak zapalenie dziąseł czy paradontoza.

Ta częstotliwość wizyt jest szczególnie istotna w profilaktyce próchnicy, co umożliwia jej wykrycie na wczesnym stadium oraz kontrolowanie przebiegu leczenia. Takie postępowanie pozwala na mniej inwazyjną i tańszą kurację, a finalnie chroni nas przed poważnymi skutkami i konsekwencjami nieleczonej próchnicy.

Ważnym czynnikiem w zapobieganiu próchnicy jest prawidłowa higiena jamy ustnej. Systematyczne umawianie się na wizyty umożliwia ocenę przez dentystę skuteczności stosowanych metod higieny jamy ustnej w kwestii właściwego szczotkowania i stosowanej techniki, doboru odpowiedniej szczoteczki, nitkowania lub stosowania szczoteczek międzyzębowych, doboru pasty do zębów oraz płukanek jamy ustnej.

Dentysta wskaże nam także, jakie obszary jamy ustnej wymagają dokładniejszego oczyszczania, co skutecznie ograniczy możliwość rozwoju próchnicy.

Jakie są objawy wymagające szybkiej konsultacji z dentystą?

Pewne objawy w obrębie jamy ustnej mogą wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne, które wymagają szybkiej konsultacji z dentystą. Ból zębów, obrzęk dziąseł, krwawienie dziąseł podczas szczotkowania, nagłe zmiany w kolorze zębów, a także nadwrażliwość na zimno i ciepło czy inne zmiany w jamie ustnej to sygnały, które nie powinny być ignorowane. Wczesna reakcja na te symptomy jest kluczowa, aby zapobiec pogorszeniu stanu zdrowia i uniknąć bardziej inwazyjnych procedur leczniczych.

Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy nie zwlekaj, lecz umów się na wizytę do dentysty. Dzięki szybkiemu postępowaniu lekarz będzie w stanie ocenić, jak poważne są zmiany i ustali plan leczenia w taki sposób, aby w pierwszej kolejności zająć się najpoważniejszymi sprawami oraz żeby leczenie przebiegało sprawnie.

W czasie kolejnych wizyt dentysta oceni, czy leczenie przebiega sprawnie, a w razie potrzeby będzie w stanie je zmodyfikować. Szybka konsultacja w razie występowania poważnych objaw i regularne wizyty kontrolne to klucz do zachowania zdrowia jamy ustnej.

Podsumowanie

Do rozwoju próchnicy konieczne jest równoczesne wystąpienie czterech czynników próchnicotwórczych: bakterie, cukry, czas i podatność zęba. Jeśli któregoś z tego czynników nie będzie, nie dojdzie do rozwoju próchnicy. Aby zapobiec próchnicy ważne jest, aby zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej, która uwzględnia mycie zębów dwa razy dziennie (rano i wieczorem, z naciskiem na wieczorne szczotkowanie), nitkowanie zębów oraz stosowanie innych środków wspomagających higienę takich jak płukanki jamy ustnej.

Oprócz higieny konieczna jest zdrowa dieta, uwzględniająca ograniczoną ilość cukrów, szczególnie cukrów prostych (zawartych w napojach gazowanych i słodyczach) oraz dostarczanie witamin i minerałów, zwłaszcza witaminy D, wapnia i fosforu, które odpowiadają za wzmacnianie struktury zęba.

Aby wydłużyć czas potrzebny bakteriom do namnożenia się i przetworzenia cukrów, z których powstaną kwasy demineralizujące szkliwo,konieczne jest regularne oczyszczanie jamy ustnej.

W celu zmniejszenia podatności zęba na próchnicę ważne jest, aby wzmacniać jego strukturę, co można osiągnąć poprzez regularne oczyszczanie zęba z bakterii i resztek pokarmowych, dostarczanie odpowiedniej ilości wapnia i fosforu z dietą, a także dostarczanie fluoru zawartego w środkach higieny jamy ustnej, gdyż fluor wspomaga remineralizację szkliwa, uodparniając je na próchnicę.

Profilaktyka próchnicy obejmuje również regularne wizyty kontrolne u dentysty, w czasie których dentysta jest w stanie wykryć nowe ogniska próchnicy, zmiany w obrębie jamy ustnej oraz ocenić skuteczność stosowanych metod higieny jamy ustnej. Takie wizyty powinny się odbywać średnio co 6 miesięcy.

Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, do których należy m. in. ból i nadwrażliwość zębów, obrzęk i krwawienie dziąseł to koniecznie zgłoś się do dentysty, aby leczenie rozpoczęło się na możliwie jak najwcześniejszym etapie. Im wcześniejsze leczenie, tym większa szansa na uniknięcie wielu poważnych konsekwencji, które mogą prowadzić nawet do utraty zębów.

Pamiętaj, że nigdy nie jest za późno na zmianę nawyków, wprowadzając nowe, które zapewnią zdrowie jamy ustnej i całego organizmu. Dbanie o zęby to maraton, a nie sprint, także bądź wytrwały i sumienny, a w dłuższej perspektywie bardzo Ci się to opłaci!

Najczęstsze Przyczyny Próchnicy: Co Powinieneś Wiedzieć?