Każdy chce posiadać piękny uśmiech. Z doświadczenia wiem, że niektórzy pacjenci co prawda dbają o swoje zęby, ale jednocześnie zapominają o dziąsłach. To zaś równie ważne elementy znajdujące się w obrębie jamy ustnej, które mają z nimi bezpośrednią styczność. Czym dokładnie są dziąsła? Z jakich przyczyn mogą one boleć? Jak wyglądają chore dziąsła? Co natomiast robić, aby o nie efektywnie dbać?
Czym są dziąsła?
Dziąsło (z języka łacińskiego gingiva) to miękka tkanka, która jest odpowiednio połączoną z zębiną (część zęba usytuowana pod szkliwem). Te elementy jamy ustnej dokładnie wypełniają przestrzeń pomiędzy uzębieniem.
Dziąsło tworzy razem z cementem korzeniowym, ozębną i kością wyrostka zębodołowego większą strukturę, jaką jest przyzębie. Bardzo istotnym zadaniem jest zaś tutaj ochrona korzeni i szyjek zębowych przed rozmaitymi urazami, czy bakteriami (prowadzącymi do powstawania stanów zapalnych), które niestety zaburzają prawidłowe funkcjonowanie. Przyzębie odpowiada również za stabilne osadzenie uzębienia. A dzięki temu można dokładnie przeżuwać pokarmy (co zmniejsza ryzyko problemów z układem trawiennym), czy swobodnie się wypowiadać. Tego zagadnienia nie można zatem lekceważyć!
Czy dziąsło może boleć? Poznaj najczęstsze choroby!
Niestety, trzeba liczyć się z takim stanem rzeczy. Skala dolegliwości jest zaś zależna przede wszystkim od konkretnego problemu i odporności na ból danego pacjenta – niektórzy przy stosunkowo małych kłopotach odczuwają silne bóle, innym z kolei bardziej zaawansowane infekcje aż tak mocno nie dają się we znaki.
Warto podkreślić, że dziąsła to miękkie tkanki, które są jednocześnie dość wrażliwe. W związku z tym nie trzeba wiele, aby je podrażnić. Nawet zwykłe, codzienne czynności mogą do tego doprowadzić. Oczywiście, bardzo ważne jest zdrowie jamy ustnej. Nie zapominaj zatem o higienie! Najlepiej, aby zęby były myte po każdym posiłku (jeśli nie jest to możliwe, to chociaż dwa razy dziennie – w tym raz koniecznie przed snem). Niektórzy pacjenci tak bardzo chcą posiadać zdrowe zęby, że aż przesadzają w czasie szczotkowania. Po prostu robią to ze zbyt dużą siłą. Prowadzi to m.in. do krwawienia dziąseł i uczucia dyskomfortu (w czasie dotykania podrażnionego miejsca pojawia się ból).
Problemem jest nie tylko zbyt duża siła, ale także niewłaściwie dobranie szczoteczki do zębów, która może okazać się zbyt twarda. Coraz częściej masz takie właśnie problemy? Nie wiesz, jak należy odpowiednio szczotkować zęby (a to wcale nie jest takie oczywiste, jak może wydawać się na pierwszy rzut oka) i czym to dokładnie robić? W takim razie spytaj się o to swojego dentysty w gabinecie stomatologicznym.
Optymalna higiena jamy ustnej powinna również obejmować stosowanie m.in. nici dentystycznych. Pacjenci niemający jeszcze odpowiedniej wprawy w używaniu tych przydatnych elementów często doprowadzają do krwawienia dziąseł i dolegliwości bólowych. Warto zatem stosować je powoli i ostrożnie. Jak dojdziesz do wprawy, to możesz nitkować już szybciej (zbyt gwałtowne ruchy – przynajmniej na samym początku – nie są wskazane). Zazwyczaj objawy (związane z tymi zagadnieniami) są jedynie chwilowe – oczywiście, jeśli pacjent wyeliminuje złe nawyki. Warto wiedzieć, że ból może być także powodowany przez niedokładne dopasowanie protez zębowych.
Jakie są zaś najczęściej występujące choroby dziąseł? Chodzi m.in. o zapalenie przyzębia, które jest wywoływane przez infekcje bakteryjne gromadzące się w płytce i kamieniu nazębnym. To schorzenie objawia się krwawieniem dziąseł i coraz bardziej zaawansowanym stanem zapalnym. Ważne jest to, aby możliwie jak najszybciej zarezerwować wizytę u dentysty. Brak podjęcia odpowiednich kroków prowadzi bowiem do paradontozy. Niestety, skutki są bardzo opłakane. Paradontoza powoduje przecież rozchwianie i wypadanie zębów. A nawet pojedyncze braki są bardzo istotne! Chodzi tutaj nie tylko o kwestie estetyczne. Luki w uzębieniu sprawiają, że pokarm nie jest odpowiednio przeżuwany, co skutkuje np. kłopotami z układem trawiennym. Dodatkowo trzeba liczyć się z zanikaniem tkanki kostnej, czy przesuwaniem się zębów w kierunku powstałych ubytków.
Innym powszechnym schorzeniem jest recesja dziąseł. To choroba skutkująca obniżeniem się linii dziąseł. Przez to szyjki zębowe zostają odkryte. Niestety, jest to bardzo odczuwalne. Wszystko dlatego, że zęby są nadwrażliwe na temperatury (szczególnie skrajne). Na skutek tego picie np. zimnych napojów może spowodować dolegliwości bólowe i spory dyskomfort… To bardzo nieprzyjemny objaw. Dodatkowo pacjenci zauważają wyraźne ślady związane z krwawieniem dziąseł.
Co ciekawe, stan dziąseł obrazuje nie tylko to, co dzieje się wyłącznie w obrębie buzi. Warto zaznaczyć, że choroby przyzębia wynikają też np. z nieprawidłowej pracy innych narządów. Zły stan dziąseł może mieć związek np. ze schorzeniami dotyczącymi układu autoimmunologicznego, zmianami nowotworowymi, czy zaburzeniami hormonalnymi. Dobry fachowiec – na podstawie stanu dziąseł – jest w stanie ocenić, czy dany pacjent to na co dzień bardzo nerwowa osoba.
Jak wyglądają chore dziąsła?
Nie chcesz mieć np. zapalenia dziąseł? Zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Jeśli zauważysz niepokojące objawy zapalenia dziąseł, to warto czym prędzej udać się do swojego dentysty. Jak już wiesz, często problemy na tym polu są związane z dolegliwościami bólowymi. Warto także regularnie oglądać swoje dziąsła. Na co należy zwracać uwagę? Prawidłowo wyglądające dziąsła są bladoróżowe, różowe lub jasnoczerwone. Jeśli te elementy jamy ustnej są np. mocno czerwone lub nawet bordowe, to jest to klarowny znak, że dzieje się coś niedobrego. Chore dziąsła są również obrzmiałe (możesz to porównać z innymi elementami, aby to ocenić). Niekiedy te części jamy ustnej, które są dotknięte działaniem stanu zapalnego, zmieniają nawet swoje standardowe kształty. Inną oznaką problemów z dziąsłami może być nieświeży oddech.
Jeśli zauważysz cokolwiek niepokojącego, to warto jak najszybciej umówić się na wizytę. W IMPLANTIS gwarantujemy szybkie terminy, profesjonalne podejście do pacjentów, kompleksowe usługi i atrakcyjne warunki finansowe. Żaden „problem dziąsłowy” nie może być potraktowany po macoszemu!
Jak dbać o dziąsła?
Najczęstszą przyczyną problemów zdrowotnych w jamie ustnej jest niewłaściwa higiena. Pamiętaj zatem o tym, by odpowiednio szczotkować zęby (nie za mocno) – minimum dwa razy dziennie (a jak masz możliwość, to nawet po każdym posiłku). Ważne jest również umiejętne stosowanie nici dentystycznych i rekomendowanych płynów do płukania jamy ustnej. Niestety, zęby po każdym posiłku są pokrywane przez płytkę bakteryjną, która potem ulega mineralizacji i przekształca się w kamień nazębny (wówczas tworzy się doskonałe środowisko do rozwoju bakterii próchnicy, które wydzielają kwaśne substancje działające bardzo podrażniająco). Ma to negatywny wpływ na zdrowie. Należy również stosować irygatory. Są to nowoczesne urządzenia do płukania jamy ustnej. Główna zasada działania opiera się na wykorzystaniu odpowiedniego strumienia wody, który trafia pomiędzy zęby i dziąsła.
Nie można również zapominać o regularnym wymienianiu szczoteczek do zębów na nowe. Dlaczego? Włosie szczoteczki po pewnym okresie zużywa się… Niestety, może stać się też siedliskiem bakterii, co jest oczywiście bardzo niekorzystne dla całej jamy ustnej. Dobrze byłoby zatem wymieniać szczoteczki minimum jeden raz na trzy miesiące.
Bardzo ważne jest również to, aby regularnie chodzić na wizyty do swojego dentysty (minimum raz na sześć miesięcy; chyba, że lekarz zaleci inaczej). Stomatolog nie tylko dokona przeglądu jamy ustnej. Dzięki temu będzie mógł fachowo ocenić, czy jest się czym martwić. W razie czego zostaną zaproponowane stosowne metody leczenia. Im wcześniej się ono rozpocznie, tym lepiej. Kiedy jeszcze pomaga stomatolog? Kamień nazębny jest bardzo groźny. Jeśli dentysta go zauważy, to zleci higienistce jego usunięcie (tak samo dzieje się w przypadku płytki bakteryjnej). Pod żadnym pozorem nie zaniedbuj zatem systematycznych wizyt stomatologicznych. Dzięki temu zadbasz o zdrowe dziąsła.
Jeśli masz bruksizm (wykonywanie szybkich, gwałtownych ruchów żuchwą), to należy podjąć odpowiednie leczenie. Częste zgrzytanie zębami także negatywnie działa na stan dziąseł. Unikaj także sytuacji w codziennym życiu, które mogą doprowadzić do urazów mechanicznych.
Co regeneruje dziąsła?
Jeśli dziąsła są podrażnione np. poprzez zbyt mocne szczotkowanie, stosowanie relatywnie twardych szczoteczek, czy na skutek nieodpowiedniego wykonywania nitkowania zębów itp. to wyeliminowanie złych nawyków powinno rozwiązać problem. Jak już wiesz, bardzo istotne są również regularne zabiegi higienizacyjne.
Niekiedy konieczny jest root planing. To zabieg wykonywany w celu głębokiego oczyszczenia osadu oraz pozbycia się niechcianego kamienia nazębnego.
Czasami jednak kłopot z dziąsłami jest bardziej zaawansowany… W skrajnych przypadkach trzeba liczyć się z zabiegami chirurgicznymi.
Niektóre problemy można wyeliminować. Inne procesy są zaś niestety nieodwracalne. Chodzi np. o recesję dziąseł. Jeśli do tego doszło, to te elementy już nie wrócą do swojej pierwotnej pozycji. W takiej sytuacji pacjentom jest proponowany m.in. zabieg przeszczepu dziąsła z podniebienia (wszystko oczywiście zależy od konkretnego przypadku).
Co jeść, żeby wzmocnić dziąsła?
Odpowiednia dieta dobrze wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Co jest natomiast szczególnie rekomendowane w przypadku dziąseł? Dobrze byłoby, aby w codziennym menu nie zabrakło produktów bogatych w witaminy z grupy B (takich, jak np. jajka, ryby, rośliny strączkowe itd.) oraz witaminę C (warto zaznaczyć, że m.in. wspomaga ona układ odpornościowy w walce z bakteriami). Dużo tego składnika znajduje się zaś w owocach czarnej porzeczki, truskawkach, czy natce pietruszki.
Spore znaczenie ma koenzym Q10, który chroni przed stanami zapalnymi dziąseł i paradontozą. Ten składnik występuje w sporych ilościach w udku z kurczaka, czy świeżym szpinaku. Polecane są również pokarmy zawierające kolagen (np. chodzi o galarety rybne) i kwasy tłuszczowe omega-3.
Warto natomiast zrezygnować ze spożywania alkoholu i palenia papierosów.
Jak wzmocnić dziąsła – domowe sposoby są skuteczne?
Jeśli masz jakieś kłopoty z dziąsłami, to zwróć się do swojego dentysty. Fachowiec przeanalizuje sytuację i zaproponuje odpowiednie metody leczenia. Doradzi także, co robić na co dzień, aby nie mieć takich problemów. Stosowanie domowych sposobów na własną rękę może niestety przynieść zaś więcej szkód niż pożytku. Szczególnie jak kłopot jest poważny i trzeba szybko podjąć odpowiednie leczenie.
Inne popularne pytania:
Autor: lekarz stomatolog Tomasz Bobek
Lekarz stomatolog Tomasz Bobek, dentysta o numerze PWZ 1304071 (Numer Prawa Wykonywania Zawodu), ukończył studia stomatologiczne na Śląskim Uniwersytecie Medycznym. Jego praktyka jest odzwierciedleniem nieustannego doskonalenia umiejętności i uczestnictwa w międzynarodowych szkoleniach oraz konferencjach stomatologicznych. Jako profesjonalista, Tomasz Bobek dąży do ciągłego rozwoju i zdobywania wiedzy na temat najnowszych technik i technologii w dziedzinie implantologii. Od 2007 roku specjalizuje się w zakładaniu implantów zębowych i jest członkiem prestiżowych organizacji takich jak ICOI, DGOI, PSI i PTE. W 2006 roku uzyskał członkostwo w General Dental Council w Londynie. W 2011 roku ukończył Curriculum of Oral Implantology, a jego obszar zainteresowań obejmuje stomatologię cyfrową, protetykę oraz nowoczesne leczenie kanałowe zębów. Wprowadza implanty zębów Straumann, DIO, Megagen, Osstem.