Jakie charakterystyczne cechy ma szczęka? Czym różni się od żuchwy? Poznaj budowę anatomiczną szczęki i przeczytaj, za co ona konkretnie odpowiada.
Szczęka: sprawdź jej budowę
Zęby człowieka są usytuowane w zębodołach, które znajdują się w łukach żuchwy i szczęki. Każda z tych części ma swoje cechy i zadania do wykonania. Szczęka (definiowana też jako kość szczękowa) to kość parzysta. Jest drugą co do wielkości kością twarzoczaszki (większa jest tylko żuchwa). Warto wiedzieć, że szczęka składa się z trzonu (możemy wyodrębnić powierzchnie oczodołową, przednią, nosową i podskroniową) i czterech wyrostków: czołowego, jarzmowego, podniebiennego i zębodołowego.
Trzon szczęki ma formę trójściennej piramidy, która jest położona poziomo. Co istotne, ten element zawiera zatokę szczękową, czyli największą z przestrzeni pneumatycznych znajdujących się w obrębie jamy nosowej. Wyrostek czołowy to mocna blaszka kostna. Jego zadaniem jest budowanie części bocznej ściany jamy nosowej. Tylny brzeg wyrostka rozdziela się na dwie części: wewnętrzną i zewnętrzną. Pierwsza z nich łączy się z kością łzową, a druga buduje grzebień łzowy przedni.
Wyrostek jarzmowy to element o trójkątnym kształcie. Jego przednia powierzchnia stanowi przedłużenie powierzchni trzonu. Tymczasem tylna (wklęsła) ma za zadanie ograniczać dół podskroniowy. Wyodrębniamy także wyrostki podniebienne. Są one z przodu grubsze, a z tyłu cieńsze. To właśnie do nich należy budowa znacznej większości podniebienia twardego. Z kolei górna powierzchnia tych elementów stanowi większą część dna jamy nosowej.
Wyrostek zębodołowy to natomiast najgrubsza część szczęki. Co ważne, brzeg dolny tego elementu tworzy łuk zębodołowy, który zawiera ujścia ośmiu zębodołów (są one poprzedzielane przegrodami międzyzębowymi). Ich kształt jest zależny od indywidualnej budowy korzeni poszczególnych zębów. Ciekawostką jest fakt, że np. noworodki nie posiadają wyrostków zębodołowych.
Czym różni się szczęka od żuchwy?
Szczęka i żuchwa to dwie inne części. Te pojęcia nie mogą być zatem stosowane zamiennie. Żuchwa to pojedyncza, ruchoma kość, która jest usytuowana w dolnej części czaszki (z kolei szczęki zlokalizowane są w górnej). Żuchwa składa się z kilku podstawowych elementów (trzonu, kąta i gałęzi żuchwy). Jeśli te dwa pojęcia Ci się mylą, to warto zrobić pewien test. Spróbuj otworzyć i zamknąć usta. W tym momencie rusza się tylko żuchwa. A czaszka wraz ze szczęką pozostają nieruchome.
Szczęka: jakie funkcje ma do wykonania?
M.in. bierze udział w budowie oczodołu, jamy nosowej, czy przegrody pomiędzy jamą nosową i ustną. Szczęka ma także za zadanie przenosić ciśnienie (jakie jest wytwarzane w czasie żucia) na część mózgową czaszki (poprzez kość czołową i łuk jarzmowy). Tak samo istotne jest stwarzanie odpowiedniej podpory dla języka i wytwarzanie częściowo odprowadzających dróg łzowych. To nie wszystko. Dla wielu osób ciekawostką jest to, że szczęka przyczynia się do prawidłowej artykulacji (poprzez wytwarzanie głosek) i formowania odpowiednich kęsów.
Szczęka vs żuchwa – gdzie szybciej zachodzi osteointegracja?
Coraz więcej osób decyduje się na implanty zębowe. Po ich wszczepieniu konieczna jest osteointegracja. To proces polegający na integracji zastosowanego implantu i kości szczęki lub żuchwy. Gdzie osteointegracja zachodzi szybciej? Oczywiście, każdy przypadek jest inny, natomiast ten proces w szczęce trwa około 3-4 miesięcy. Natomiast w żuchwie zazwyczaj od 4 do 6 miesięcy.
