Urazy mechaniczne zębów mogą przydarzyć się w każdym wieku. Dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych. Co zwiększa ryzyko występowania tych problemów? Jakie są rodzaje urazów? Co trzeba robić, kiedy doszło np. do wybicia zęba? Sprawdź najważniejsze informacje!
Czynniki zwiększające ryzyko urazów mechanicznych zębów
Szacuje się, że około 30% dzieci i dorosłych doświadczyło takich problemów. Na urazy mechaniczne narażony jest każdy. Zazwyczaj kłopoty mają osoby młode, aktywne fizycznie.
O wiele częściej z urazami mechanicznymi do dentystów przychodzą mężczyźni niż kobiety. Przeważnie ten problem dotyczy zaś przednich zębów szczęki (jeśli chcesz dowiedzieć się, czym cechuje się szczęka, to zajrzyj tutaj).
Jest wiele przyczyn, które skutkują urazami mechanicznymi. Bardzo często dochodzi do nich w wyniku zwykłych upadków. Z takim zagadnieniem nierzadko zmagają się np. osoby niesprawne fizycznie.
Do naszej kliniki IMPLANTIS często zgłaszają się osoby po różnych wypadkach (w tym komunikacyjnych).
Powszechnie mówi się, że sport to zdrowie. Nie zawsze! W trakcie uprawiania rozmaitych dyscyplin może dojść do urazów mechanicznych. Warto zwrócić szczególną uwagę na sporty, w których używa się relatywnie twardych piłek (np. piłka nożna, koszykówka). Ostatnio bardzo popularną dyscypliną stało się MMA. Oczywiście, wszelkie sporty walki także zwiększają ryzyko występowania urazów mechanicznych. Często do urazów zębów dochodzi także u osób korzystających z hulajnóg.
Istotne są też wady zgryzu. Warto wspomnieć np. o osobach posiadających zwiększony nagryz poziomy (w ich przypadku zęby sieczne zachodzą na siebie poziomo w zwarciu centrycznym). Większe ryzyko jest także w kontekście zębów nadmiernie wysuniętych.
Czasami urazy mechaniczne są następstwem używania zębów jako… narzędzi do otwierania butelek itp. Z doświadczenia wiem, że wcale nie są to pojedyncze przypadki!
Bardziej na tego typu problemy są narażone osoby mające kolczyki na języku i/lub w wardze. Taka biżuteria jest szczególnie kłopotliwa, kiedy dochodzi do uderzenia (np. w trakcie uprawiania sportów).
Z urazami mechanicznymi częściej zmagają się osoby nie tylko bardziej aktywne fizycznie, ale także nerwowe. Jeśli ktoś spokojniej wykonuje rozmaite czynności, to są mniejsze szanse, że np. przypadkowo się uderzy.
Urazy mechaniczne są także następstwem pobić…
Rodzaje urazów
Bardzo przydatna jest klasyfikacja kliniczna według Ellisa. Obejmuje ona następujące możliwości:
- Klasa I – złamanie korony zęba w obrębie szkliwa
- Klasa II – złamanie korony zęba w obrębie szkliwa oraz zębiny
- Klasa III – złamanie korony zęba wraz z obnażeniem miazgi
- Klasa IV – uraz skutkujący utratą żywotności miazgi
- Klasa V – całkowite zwichnięcie zęba
- Klasa VI – złamanie korzenia
- Klasa VII – zwichnięcie częściowe zęba
- Klasa VIII – złamanie korony w okolicy szyjki zęba
- Klasa IX – urazy zębów mlecznych
Jak długo boli ząb po uderzeniu?
Niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ każdy przypadek jest indywidualny.
Przede wszystkim dużo zależy od konkretnej sytuacji. Jeśli przypadkowo i zarazem dość lekko uderzysz się w zęby, to ból najprawdopodobniej minie jeszcze tego samego dnia. Znacznie dłużej dochodzą do siebie osoby, które np. uczestniczyły w wypadku lub zostały pobite.
Spore znaczenie mają również indywidualne predyspozycje. Gdy np. dwie osoby uderzą się dokładnie tak samo w zęby, to zawsze jedna z nich szybciej wróci do pełni formy.
Jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku urazu mechanicznego?
Uszkodzenia nie powinny być bagatelizowane. Jeśli np. czujesz ruszający się ząb, który dodatkowo coraz mocniej zaczyna boleć, to jak najszybciej wybierz się do lekarza. Im szybciej zostanie odwiedzony stomatolog, tym dla Ciebie lepiej. A w drodze do lekarza warto stosować zimne okłady (możesz użyć specjalne kompresy, czy nawet mrożonki). Należy je przykładać około co 5 minut.
Dentysta przeprowadzi dokładny wywiad medyczny i diagnostykę. Należy precyzyjnie mu opowiedzieć, co się stało, kiedy i wskazać objawy (mogą wystąpić bóle głowy, gorączka, dyskomfort w czasie jedzenia itp.).
Konieczne jest też wykonanie m.in. zdjęcia rentgenowskiego a nawet mikrotomografii. Leczenie zależy od konkretnego przypadku. Niekiedy kończy się tylko na wypełnieniach w kolorze zębów. Czasami konieczne jest np. leczenie kanałowe (kiedy problem dotyczy m.in. miazgi), a nawet ekstrakcja zęba (np. w większości przypadków złamań pionowych oraz skośnych korzenia zęba).
Ok, a co musisz zrobić, jeśli np. zdarzy Ci się wypadek w domu, na boisku sportowym itp.? Jeśli sprawa dotyczy wybitych zębów mlecznych, to nie są one replantowane (czyli umieszczane ponownie w zębodole).
Kiedy dochodzi do problemów z zębami stałymi (ukruszenia, złamania), to należy je (jeśli jest taka możliwość) zebrać i czym prędzej udać się do dentysty. Niekiedy sprawa dotyczy zwichnięcia całkowitego (inaczej wybicia zęba). W takiej sytuacji należy chwycić go za koronę (nie trzymaj go zatem za korzeń). Jeśli chodzi o „transport” zęba do stomatologa, to polecane opcją jest ulokowanie zęba w soli fizjologicznej.
Niestety, pacjenci często umieszczają takie zęby w wodzie z kranu, czy wodzie utlenionej. Przez to są potem mniejsze szanse na to, że dany element jamy ustnej zostanie skutecznie poddany replantacji. Warto wspomnieć, że ząb po powtórnym wprowadzeniu przez lekarza do zębodołu jest unieruchomiony przy pomocy specjalnej szyny.
Nie da się ukryć, że uratowanie zęba w tego typu sytuacjach zależy głównie od czasu wystąpienia np. nieszczęśliwego wypadku do momentu pojawienia się w gabinecie stomatologicznym.
Jak zapobiegać urazom mechanicznym zębów?
Przede wszystkim trzeba na siebie uważać. Np. w czasie chodzenia po oblodzonych chodnikach, czy w trakcie jazdy samochodem.
Bardzo dużo urazów dotyczących zębów przydarza się pociechom w wieku 2, 3 lat. Należy zatem zatroszczyć się o to, aby np. w domu były bezpieczne warunki do zabawy.
W czasie uprawiania sportów kontaktowych stosuj odpowiednie ochraniacze na zęby. Jest to szczególnie ważne w przypadku boksu, MMA itd.
Jeśli masz wady zgryzu, to zgłoś się do ortodonty. Chodzi tutaj nie tylko o kwestie estetyczne, ale także zdrowotne.
Na bieżąco warto chodzić do swojego stomatologa. Jeśli czujesz coś niepokojącego, to zgłoś się od razu. Minimum to zaś jedna wizyta na 6 miesięcy (jak nic się nie dzieje).
Nie otwieraj puszek, czy butelek swoimi zębami! Od tego są inne akcesoria!
Jeśli możesz, to zrezygnuj z biżuterii w okolicach zębów (np. chodzi o kolczyki w języku).
Staraj się być na co dzień osobą spokojną. Nie działaj zbyt gwałtownie (np. chodzi o samo jedzenie). Jeśli jesteś zaś nerwowy, to zgłoś się do odpowiedniego lekarza.
Inne często zadawane pytania przez Klientów kliniki IMPLANTIS
Co jeszcze warto przeczytać?
Autor: Lekarz stomatolog Tomasz Bobek
Lekarz stomatolog Tomasz Bobek, dentysta o numerze PWZ 1304071 (Numer Prawa Wykonywania Zawodu), ukończył studia stomatologiczne na Śląskim Uniwersytecie Medycznym. Jego praktyka jest odzwierciedleniem nieustannego doskonalenia umiejętności i uczestnictwa w międzynarodowych szkoleniach oraz konferencjach stomatologicznych. Ma duże doświadczenie w leczeniu za pomocą implantów dentystycznych i w protetyce stomatologicznej. Jako profesjonalista, Tomasz Bobek dąży do ciągłego rozwoju i zdobywania wiedzy na temat najnowszych technik i technologii w dziedzinie implantologii. Od 2007 roku specjalizuje się w zakładaniu implantów zębowych i jest członkiem prestiżowych organizacji takich jak ICOI, DGOI, PSI i PTE. W 2006 roku uzyskał członkostwo w General Dental Council w Londynie. W 2011 roku ukończył Curriculum of Oral Implantology, a jego obszar zainteresowań obejmuje stomatologię cyfrową, protetykę oraz nowoczesne leczenie kanałowe zębów. Wprowadza implanty zębów Straumann, DIO, Megagen, Osstem.