Zęby odgrywają bardzo ważną rolę, dlatego trzeba się o nie troszczyć! Jakie są ich kluczowe właściwości (pod kątem budowy) i funkcje? Ile zębów ma dziecko? Kiedy mleczaki są zastępowane przez elementy stałe? Ile zębów ma człowiek? W jakich sytuacjach powstają luki w jamie ustnej? Co wtedy warto zrobić?
Jak dbać o zęby stałe?
Każdy bezwzględnie powinien dbać o swoje zęby. Należy zatem regularnie je szczotkować. Najlepiej robić to po każdym posiłku lub minimum dwa razy dziennie (obligatoryjnie rano i wieczorem – pamiętaj, że w nocy organizm produkuje zdecydowanie mniej śliny, która pełni funkcję ochronną dla uzębienia). Dobrze byłoby myć zęby co najmniej przez trzy minuty (jeśli korzystasz ze standardowych szczoteczek z miękkim lub średnim włosiem). Jak zaś używasz urządzeń elektrycznych, to minimalny czas wynosi zazwyczaj 120 sekund (co ważne, te akcesoria same go odmierzają i w odpowiednim momencie się wyłączają). Bardzo ważna jest odpowiednia technika (ruchy powinny być okrężne i zarazem wymiatające). Nie należy się spieszyć, aby potem nie musieć np. często chodzić do stomatologów. Stosuj również odpowiedniej jakości pasty do zębów od sprawdzonych marek. Warto ograniczyć picie kawy, herbaty, czerwonego wina, alkoholu, palenie wyrobów tytoniowych i jedzenie słodyczy (cukier jest bardzo szkodliwy). Dobrze byłoby używać nici dentystyczne, płyny do płukania, czy irygatory.
Warto systematycznie odwiedzać gabinet stomatologiczny. Minimum raz na pół roku kalendarzowego, aby dentysta mógł sprawdzić, czy z zębami jest wszystko w porządku. Jak tak, to trzeba zgłosić się ponownie za około sześć miesięcy na wizyty kontrolne u stomatologa. A jeśli zostanie np. stwierdzona próchnica, to należy rozpocząć leczenie. Jest to ważne, by uniknąć ekstrakcji zęba. Wszystkie te elementy mają zaś do wykonania swoje określone zadania. Jeśli zatem leczenie kanałowe jest konieczne, to należy się na nie zdecydować. Każda patologia w jamie ustnej wymaga interwencji ze strony ekspertów. Co jeszcze jest ważne? Trzeba dbać o mocne kości i zęby. Aby to było możliwe, konieczna jest odpowiednia ilość wapnia w codziennej diecie. Lepsze wchłanianie tego składnika zapewnia zaś witamina D3.
Budowa zębów u człowieka
Jakie wyróżniamy tutaj poszczególne elementy? Analizując anatomiczne aspekty, ząb składa się m.in. z korony. Jest to górny i jedyny dostrzegalny „składnik” zęba. Co ważne, kształt korony ma znaczenie pod kątem jego funkcji. Np. zęby trzonowe są zakończone płaskimi powierzchniami. Dzięki temu możliwe jest skuteczne rozdrabnianie spożywanego pokarmu. Korzeń to natomiast taka część zęba, która znajduje się w kości szczęki. Stanowi on mniej więcej 66% zęba. Zadaniem korzenia jest utrzymywanie go w stabilnym położeniu. Warto dodać, że przeważnie siekacze, kły mają tylko jeden korzeń. Z kolei przedtrzonowce dwa a trzonowce dwa trzy lub nawet cztery. Poza tym korzenie zębów mają rozmaite formy i rozmiary (np. mogą być proste albo zagięte). Te dwie części oddziela zaś od siebie szyjka zęba.
Spore znaczenie ma także miazga zęba. To żywa tkanka miękka, która znajduje się wewnątrz wszystkich zębów. Jest zbudowana z nerwów i naczyń krwionośnych. Brzeg dziąsła to z kolei miejsce, gdzie dany ząb styka się z dziąsłem. Pacjenci często zapominają o dokładnym szczotkowaniu tych okolic. A to prowadzi potem do powstawania płytki i kamienia nazębnego. Najbardziej zewnętrzna warstwa zęba to natomiast szkliwo. To najtwardsza i najbardziej zmineralizowana tkanka ludzkiego organizmu. Ma ona za zadanie m.in. chronić głębsze warstwy struktury uzębienia – przed działaniem licznych drobnoustrojów oraz urazami mechanicznymi. Jest zatem ochroną przed próchnicą. Warto także wspomnieć o zębinie. Jest to część zęba ulokowana pod szkliwem. Jak zatem próchnica będzie na tyle zaawansowana, że przedostanie się przez szkliwo, to wówczas zaatakuje w dalszej kolejności właśnie zębinę.
Uzębienie człowieka ma znaczenie, czyli poznaj najważniejsze funkcje zębów!
Prawidłowa liczba zębów w poszczególnych łukach i ich odpowiednie ułożenie mają wpływ na właściwy zgryz. Nie da się ukryć, że jama ustna powinna zawierać stosownie dużo tych elementów, aby można było np. swobodnie przeżuwać pokarmy. Po to, by potem nie mieć m.in. kłopotów z układem trawiennym. Odpowiednie ułożenie zębów ma także wpływ na kształt policzków i tym samym rysy twarzy. Te elementy spełniają wiele funkcji i są bardzo istotne pod kątem estetycznym. Mają również wpływ na swobodne komunikowanie się na co dzień. Zęby to wizytówka każdego z nas, dlatego należy o nie systematycznie dbać. A jeśli np. coś Cię boli, to trzeba bezwzględnie skonsultować się z fachowcem od stomatologii.
Ile zębów mają dzieci?
Pociechy przychodzą na świat bez żadnych zębów. Później zaczynają pojawiać się zęby mleczne w żuchwie. Mniej więcej od 6 miesiąca życia. Wraz z dorastaniem te elementy wypadają. W ich miejsce pojawiają się natomiast już zęby stałe. Jaki jest okres trwania tego procesu? Mniej więcej dzieje się to od 6 do 13. roku życia. Warto dodać, że pociechy mają 20 zębów (w uzębieniu mlecznym). Czyli po 10 w szczęce dolnej (żuchwie) i górnej. W ich skład wchodzi 8 siekaczy, 8 trzonowców i 4 kły.
Ile zębów ma dorosły człowiek?
Dorosła osoba powinna mieć od 28 do 32 zębów. Co wchodzi w skład uzębienia? Człowiek w teorii może mieć maksymalnie 32 zęby (zaraz zaś dowiesz się, kiedy pacjent ma do czynienia z hiperdoncją). Prawidłowy wzór zębowy to 8 zębów przedtrzonowych, 8 siekaczy, 4 kły i od 8 do 12 zębów trzonowych (stąd wynika ta nieregularna liczba od 28 do 32). Warto dodać, że nie każdy pacjent ma tak zwane „ósemki” w szczęce. Łuk zębowy (dolny i górny) powinien zatem posiadać w maksymalnej wersji po 16 zębów.
Przeważnie na samym końcu zaczynają wyrzynać się „ósemki”. Niektórzy określają je jako „ząb mądrości”. Te zęby trzonowe nie są potrzebne dorosłemu człowiekowi do szczęścia. Nierzadko nie znajdują się one w odpowiednim położeniu. Dodatkowo trudno się tam dostać, aby je dokładnie wyczyścić. W końcu „ósemki” znajdują się na samym końcu łuków zębowych. Lekarze często doradzają pacjentom, by ci usunęli zęby mądrości. Niekiedy jest to zaś przydatne, jeśli chodzi o skuteczne leczenie ortodontyczne.
Ilość zębów: kiedy występuje hiperdoncja?
Maksymalna liczba zębów w szczęce i żuchwie to (w teorii) 32. Czasami jest inaczej. Należy wówczas bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Niekiedy na dole i górze można zauważyć nadprogramowy ząb. Zazwyczaj dzieje się to w przypadku mężczyzn. Co ciekawe, często dodatkowe zęby mają kształt stożka. Lekarz w czasie dokładnej kontroli i analizy badań jest w stanie szybko to zauważyć. Warto dodać, że zęby nadliczbowe przeważnie znajdują się w przedniej części szczęki. Zadaniem dentysty jest ich usunięcie (w końcu nie jest to prawidłowe uzębienie u dorosłego człowieka). Później jest zaś nierzadko konieczne leczenie ortodontyczne.
Uzębienie człowieka: rodzaje zębów i ich zadania
W buzi mamy rozmaite rodzaje zębów. Każdy (przedni i boczny) jest ważny i ma swoje zadania do wykonania. Jeśli wszystko będzie działało prawidłowo, to pacjent będzie dobrze się prezentował i mógł swobodnie wykonywać rozmaite czynności. Np. dzięki siekaczom człowiek jest w stanie swobodnie odgryzać kawałki jedzenia. Te zęby mają również wpływ na bezproblemową wymowę. Z kolei ich sposób rozmieszczenia odpowiada za kształtowanie zewnętrznych rysów warg. Przy pomocy kłów można odgryzać i rozrywać większe kawałki jedzenia. Te zęby także mają wpływ na prawidłową, swobodną mowę. Eksperci zaznaczają, że kły oddziałują na kształt facjaty (w okolicach kącików ust). Kolejne zęby człowieka to przedtrzonowce. Ich rolą jest rozdrabnianie pokarmów. Odpowiadają one również za zewnętrzny kontur policzków. Z kolei zęby trzonowe mają za zadanie miażdżyć i rozdrabniać pożywienie. Te elementy także wpływają na to, jak prezentują się policzki.
Kiedy dorosły człowiek traci zęby?
Dorosły, jak już wiesz, powinien mieć od 28 do 32 zębów stałych. Niekiedy jest inaczej. W jakich sytuacjach liczba poszczególnych zębów ulega zmniejszeniu? Jeśli pacjent nie będzie dbał o zdrowie zębów, to trzeba liczyć się z próchnicą i ekstrakcją. Czasami np. czwórki i piątki (na dole i na górze) są przez to usuwane. Inne przyczyny luk w uzębieniu to paradontoza, nieleczone wady ortodontyczne, czy urazy (w czasie uprawiania sportów, wypadków itp.). Niekiedy pośrednią przyczyną jest przyjmowanie niektórych preparatów. Np. na skutek zażywania środków moczopędnych (w dużych ilościach) zęby stają się słabsze (są bardziej podatne na rozwój wielu chorób i uszkodzenia mechaniczne). Najlepiej, aby braki w uzębieniu były zastąpione przez nowoczesne, bezpieczne, wygodne i solidne implanty.
