Każdy rodzic małego dziecka chce by cieszyło się ono dobrym zdrowiem i samopoczuciem. Niestety, nie jesteśmy w stanie uniknąć pewnych dolegliwości, które pojawiają się już w wieku niemowlęcym. Jedną z przyczyn jest bez wątpienia ząbkowanie u niemowląt. O ile w przypadku pierwszych ząbków, nie jest zazwyczaj bolesne, o tyle zęby trzonowe u dziecka potrafią dać się we znaki. Sprawdźmy więc jak wygląda proces wyrzynania się zębów mlecznych oraz jak ulżyć dziecku odczuwającemu dolegliwości.
Ząbkowanie u niemowląt to proces, podczas którego ukryte w dziąsłach zawiązki zębów rozwijają się i rosną. Przebijając dziąsło stają się widocznym uzębieniem mlecznym. U dzieci możemy określić trzy grupy zębów. Są to siekacze (jedynki i dwójki), kły (trójki) oraz właśnie zęby trzonowe u dziecka. Co ciekawe, w przypadku dorosłych mamy do czynienia z czterema grupami zębów. W związku ze zwiększoną ich liczbą u dorosłych, w uzębieniu posiadają oni poza siekaczami i kłami również zęby przedtrzonowe, którymi są czwórki i piątki, które w przypadku uzębienia stałego tracą funkcję zębów trzonowych. Ta przysługuje bowiem szóstkom, siódemką i ósemką.
Warto również wspomnieć o tym, czym wyróżniają się zęby trzonowe. Są to zęby, które posiadają trzy lub cztery korzenie, charakteryzuje je więc najmocniejsze osadzenie w szczęce. Posiadają guzki, które umożliwiają żucie i rozdrabnianie pokarmów. Ze względu na swoje położenie, są również zębami, które najbardziej narażone są na rozwój próchnicy. Tradycyjną szczoteczką trudno jest bowiem dotrzeć do wszystkich przestrzeni między zębami. Z tego właśnie powodu od najwcześniejszych miesięcy życia warto odpowiednio się o nie zatroszczyć.
Ząbkowanie u niemowląt — kiedy pojawiają się zęby trzonowe?
Przejdźmy jednak do tego, co najważniejsze, a więc kiedy pojawiają się zęby trzonowe, wyrzynanie, objawy mogące o tym świadczyć. Na początku warto wspomnieć, że wyrzynanie zębów u dzieci rozpoczyna się w różnym czasie, w zależności od ich genetycznych uwarunkowań. Niemniej jednak czas, w którym pojawiają się pierwsze zęby trzonowe u niemowląt, a więc czwórki – przypada na 13 -19 miesiąc życia. Kolejne zęby trzonowe wyrzynają się w okolicach 23-33 miesiąca życia. Jako pierwsze pojawiają się najczęściej górne zęby trzonowe. Dolne wyrastają zazwyczaj miesiąc po pojawieniu się ząbków w górnej szczęce, choć to nie reguła.
Zęby trzonowe wyrzynanie — objawy
Wiemy już, kiedy mogą pojawić się zęby trzonowe, wyrzynanie, objawy. Jak jednak ich nie przegapić lub nie pomylić z rozpoczynającą się infekcją? Wbrew pozorom ząbkowanie u niemowląt w większości przypadków daje te same objawy, które trudno pomylić. Pierwszym sygnałem, który może podpowiedzieć nam, że rozpoczyna się wyrzynanie zębów u naszego dziecka jest pogorszenie się nastroju maluszka. Proces wyrzynania zębów u dzieci bywa dla nich bolesny, dlatego też maluch często staje się płaczliwy, rozdrażniony, markotny. Jeśli dodatkowo zaobserwujemy, że dziecko znacznie mocniej się ślini a przy tym podejmuje próby wkładania przedmiotów lub rączek buzi — możemy mieć pewność, że właśnie rozpoczęło się wyrzynanie zębów u naszej pociechy.
Warto wspomnieć również, że w tym czasie mogą pojawić się także inne, z pozoru niezwiązane z tym procesem objawy. Pierwszym z nich może być podniesiona temperatura ciała. Gorączka nie jest zazwyczaj wysoka i nie powinna być przyczyną niepokoju. Zdarza się również, że dziecko w czasie wyrzynania się ząbków oddaje nieco luźniejsze stolce — to również objaw całkowicie normalny.
Mimo to, że ząbkowanie u niemowląt jest naturalnym procesem a wspomniane objawy są naturalną reakcją organizmu, mogą być dość uciążliwe dla dziecka. Warto więc wiedzieć, w jaki sposób przynieść ulgę maluchowi. Przede wszystkim przedstawiamy więc sprawdzone sposoby na ból. Wśród nich na pierwszym miejscu wymienić należy preparaty takie jak Dentinox N. W swoim składzie zawierają bezpieczne dla dziecka substancje przeciwbólowe i zmniejszające obrzęk, które przynoszą natychmiastową ulgę. Dziecko powinno mieć również możliwość korzystania z czystych gryzaczków, które przyspieszą proces wyrzynania się ząbków. Jeśli dodatkowo przed podaniem dziecku schłodzimy je w lodówce lub zimnej wodzie będą w stanie przynieść ulgę w bólu i swędzeniu dziąseł. W przypadku gorączki wynoszącej ok. 38 stopni Celsjusza możemy również podawać preparaty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe dla niemowląt. Warto jednak w tym przypadku skonsultować się z lekarzem i nie stosować ich dłużej niż dwa lub trzy dni.
Jak dbać o zęby trzonowe dziecka?
Jak wspominaliśmy zęby trzonowe u dziecka są dość specyficzne, ze względu na to, że są najbardziej podatne na rozwój próchnicy. Dlatego też już w przypadku zębów mlecznych niezwykle ważna jest odpowiednia higiena i profilaktyka. Jak dbać o zęby u maluchów? Już od samego początku warto przyzwyczajać malucha do regularnego szczotkowania ząbków, które powinno mieć miejsce minimum dwa razy dziennie. Początkowo, w okresie niemowlęcym wystarczy szczoteczka nakładana na palec oraz czysta woda. W wieku przedszkolnym należy natomiast wybrać delikatną pastę z zawartością fluoru.
Pamiętać musimy również, że zęby trzonowe stałe są jednymi z trudniej dostępnych. Co więcej, w szóstkach występuje sporo bruzd i zagłębień, które dodatkowo ułatwiają rozwój bakteryjnej płytki nazębnej a w konsekwencji próchnicy. Regularne kontrole u stomatologa, które odbywają się minimum raz na pół roku są więc konieczne. Warto rozważyć również lakowanie zębów trzonowych, które skutecznie zabezpieczy je przed rozwojem próchnicy.
Podsumowując, ząbkowanie u niemowląt to trudny czas dla wielu rodziców, którzy martwią się widząc ból i dyskomfort swojej pociechy. Jest to jednak całkowicie normalny, naturalny proces, którego nie da się uniknąć. Na szczęście, istnieją sprawdzone sposoby na to, by przynieść ulgę maluchowi. Warto je znać. Wówczas, gdy pojawią się pierwsze zęby mleczne będziemy spokojniejsi a nasze dziecko będzie odpowiednio zaopiekowane.
Nasz ekspert:
Lekarz stomatolog Tomasz Bobek, dentysta o numerze PWZ 1304071 (Numer Prawa Wykonywania Zawodu), ukończył studia stomatologiczne na Śląskim Uniwersytecie Medycznym. Jego praktyka jest odzwierciedleniem nieustannego doskonalenia umiejętności i uczestnictwa w międzynarodowych szkoleniach oraz konferencjach stomatologicznych. Ma duże doświadczenie w leczeniu za pomocą implantów dentystycznych i w protetyce stomatologicznej. Lekarz stomatolog Tomasz Bobek dąży do ciągłego rozwoju i zdobywania wiedzy na temat najnowszych technik i technologii w dziedzinie implantologii. Od 2007 roku specjalizuje się w zakładaniu implantów zębowych i jest członkiem prestiżowych organizacji takich jak ICOI, DGOI, PSI i PTE. W 2006 roku uzyskał członkostwo w General Dental Council w Londynie. W 2011 roku ukończył Curriculum of Oral Implantology, a jego obszar zainteresowań obejmuje stomatologię cyfrową, protetykę oraz nowoczesne leczenie kanałowe zębów. Wprowadza implanty zębów Straumann, DIO, Megagen, Osstem.